Φανατικά ελεύθεροι

Πρόσφατα, πριν δυο εβδομάδες, τελείωσα το βιβλίο “God’s Delusion”, Η περί Θεού αυταπάτη στα ελληνικά, του εξελικτικού Βιολόγου, Richard Dawkins. Πραγματικά δεν ήξερα τι έψαχνα μέσα στο συγκεκριμένο βιβλίο. Ίσως κάποια απόδειξη πως δεν υπάρχει θεός, ίσως ένα στήριγμα για την εδραίωση της ιδέας μέσα μου πως η λογική είναι ύψιστο ανθρώπινο αγαθό και καθετί υπερφυσικό έχει μια εξήγηση, δηλαδή πως καθετί υπερφυσικό ήταν μία χαζομάρα και μισή.
Το βιβλίο δεν κατάφερε να πετύχει αυτό που εύχεται ο συγγραφέας στην αρχή, δηλαδή να με κάνει πέρα ως πέρα άθεο. Κατάφερε, όμως, να με κάνει να μην γνωρίζω τι πραγματικά συμβαίνει γύρω από το θέμα που αποκαλούμε θεό. Υπάρχει; Δεν υπάρχει; Κατάφερε ακόμη να με βοηθήσει να δω σφαιρικά το όλο ζήτημα κι όχι μέσα από την στενή τρύπα της θρησκείας που ακολουθούσα, ίσως και σε μεγάλο βαθμό καμιά φορά. Με βοήθησε να σκεφτώ λογικά και να προβληματιστώ πάνω σε αρκετά θέματα κι ανακρίβειες της Βίβλου, κάτι το οποίο, σαν φόβο μήπως εισέλθω σε μία απαγορευμένη περιοχή, δεν είχα δοκιμάσει στο παρελθόν.
Τελειώνοντας το βιβλίο άλλαξε η αντίληψη μου για το θείο. Τα πράγματα ήταν απλά Είτε δεν υπάρχει, είτε υπάρχει, αλλά δεν είναι αυτό που παρουσιάζεται ως μοναδική αλήθεια μέσα από τις σελίδες ενός βιβλίου που αποτελείται από διάφορα αποκόμματα και σωσμένα κείμενα άγνωστων συγγραφέων. Είναι κάτι άλλο, κάτι που πραγματικά μας αγαπά και δεν θέλει το κακό μας, δεν αποβλέπει στην τιμωρία μας. Κάτι το οποίο σέβεται τις διαφορετικές μας αντιλήψεις, καταλαβαίνει την συμπεριφορά μας και δεν μας καταδικάζει επειδή έτυχε να μας αναθρέψουν διαφορετικά οι γονείς μας κι ακολουθήσαμε κάποια άλλη θρησκεία ή παρακλάδι αυτής.
Το βιβλίο με ώθησε επίσης να έρθω σε επαφή με την θεωρία της εξέλιξης, κάτι που περιφρονούσα, χωρίς καν να έχω ασχοληθεί μαζί της. Μελετώντας τα γενικά χαρακτηριστικά της και έχοντας στα σκαριά είδη το βιβλίο «On the origins of species» του Κάρολου Δαρβίνου (θεώρησα καλό πως πριν προχωρήσω στις μεταγενέστερες μελέτες και στοιχεία που την υποστηρίζουν να την μελετήσω από την αρχή, πριν ακόμη την ανακάλυψη των γονιδίων) δεν μπορώ να μην δεχτώ πως βγάζει τεράστιο νόημα και η ζωή πιθανότατα έφτασε στο επίπεδο που είναι τώρα μέσα από την διαδικασία της φυσικής επιλογής.
Με λίγα λόγια ο Richard Dawkins με βοήθησε πολύ και τον θαυμάζω σαν επιστήμονα και σαν άνθρωπο που παρουσιάζει με στοιχεία και λογική επεξεργασία τα της περί της θρησκείας.
Δεν μπορώ να πω όμως το ίδιο και για τους οπαδούς του. Μια επίσκεψη στο site και στο forum του που καμιά φορά γράφει κι ο ίδιος βλέπουμε πως τα περισσότερα άτομα τον έχουν σαν είδωλο, σαν εικόνισμα! Όταν κάποιος πάει να διαφωνήσει με κάτι που έχει πει ή με κάποια στάση ή συμπεριφορά του, αμέσως σαν τα σκυλιά πέφτουν πάνω του οι φανατικοί οπαδοί του να τον ξεσκίσουν. Ακόμη, όταν θέλουν να υποστηρίξουν μία άποψη ή πιστεύω του επικαλούνται τον Dawkins.
Οι άθεοι, δηλαδή, έχουν στραφεί σε έναν θνητό, επίγειο Βρετανό θεό. Εκείνοι που ο Dawkins θέλει να σκέφτονται κριτικά, να αμφισβητούν, να χρησιμοποιούν την λογική και να μην αφήνουν πολικούς και ιδιαίτερα θρησκευτικούς ηγέτες να τους ετεροκατευθύνουν έχουν κλειδώσει κάθε διάθεση διαλόγου, κριτικής σκέψης και αντικειμενικότητας σε ένα βαθύ μπουντρούμι και «προσκυνούν» τον μεσσία του αθεϊσμού που ονομάζεται Dawkins. Μοιάζουν με άτομα που επιτέλους βρέθηκε κάποιος να υποστηρίξει με τεκμήρια κι επιχειρήματα τις απόψεις τους και τον έχρισαν βασιλιά κι αρχηγό τους.
Είναι όλοι οι οπαδοί του Dawkins έτσι; Ήθελε ο Dawkins να δημιουργήσει έναν στρατό πιστών-απίστων που δεν σέβονται τα πιστεύω των συνανθρώπων τους και κυριολεκτικά κοροϊδεύουν τον κάθε άνθρωπο που πιστεύει σε κάποιον θεό, έτοιμοι να μαρτυρήσουν στην ανίερη τζιχάντ που έχουν κηρύξει εναντίον των πιστών; Ελπίζω και θέλω να πιστεύω πως η απάντηση είναι όχι. Αλλά πολλοί οπαδοί του είναι, σημάδι αποηθικοποίησης, η οποία δεν προέρχεται από την αποξένωση προς την θρησκεία, αλλά από την αποξένωση προς τον ανθρωπισμό. Λέξη που οι περισσότεροι από αυτούς, είμαι σίγουρος, δεν ξέρουν τι σημαίνει.

Biology of a Simple Life (part 1)

Ο Τζεικομπ ήταν ένας απλός άνθρωπος. Δούλευε σαν απλός βιολόγος στο πανεπιστήμιο της πόλης του κι έπαιρνε έναν απλό μισθό. Ζούσε σε ένα απλό σπίτι, μόνος εδώ και χρόνια και απαρτιζόταν μερικές φορές από απλά έναν φίλο, τον Ζακ.
Δεν είχε οικογένεια, κατοικίδια και πολλές συναναστροφές με ανθρώπους. Ζούσε βλέπετε μία απλή ζωή.
Του Τζεικομπ του άρεσαν πάντα τα απλά πράγματα ενώ απέφευγε τα πολύπλοκα. Η βιολογία του φάνηκε απλή σαν επιστήμη, όπως και η δουλειά του καθηγητή. Από την άλλη οι άνθρωποι, με εξαίρεση τον φίλο του, του φαίνονταν πολύπλοκοι. Συνεπώς τους έτρεμε!
Τέλος ο Τζέικομπ φοβόταν το διαφορετικό. Το καθημερινό γίνεται μια απλή ρουτίνα, ενώ η φυσική του είχε μάθει πως το άγνωστο και τυχαίο είναι χαώδες και το χαώδες όπως και να το κάνουμε είναι αρκετά πολύπλοκο. Όχι, ο Τζεικομπ δεν ήταν καταθλιπτικός. Ήξερε πως έπρεπε να αλλάξει, αλλά συνειδητά δεν έκανε τίποτα για αυτό.
Αυτή τη φορά όμως τα πράγματα ήταν πραγματικά δύσκολα για τον Τζέικομπ. Ο φίλος του ο Ζακ, λάτρης της περιπέτειας και του ωραίου φύλου τον είχε αναγκάσει να βγει μαζί του έξω σε ένα μπαρ της πόλης. Τον Ζακ βλέπετε το μόνο που μπορεί να τον περιγράψει είναι η λέξη «ζωντάνια» και ο Τζέικομπ ξέροντας από βιολογία και από ζωντανούς οργανισμούς βρήκε σε αυτόν τον τόσο πολύπλοκο άνθρωπο κάτι πολύ απλό. Πλέον όμως ο Ζακ είχε σπάσει το φράγμα της απλότητας και οδήγησε τον συντηρητικό όπως τον αποκαλούσε φίλο του σε μια απρόβλεπτη βόλτα σε ένα μπαρ.
Και όπως ξέρετε καλά κι εσείς αλλά κι εγώ ένα μπαρ αλλάζει συνήθως την ζωή ενός ανθρώπου σε μια ιστορία. Γιατί σχεδόν όλες οι ιστορίες έτσι αρχίζουν. Με ένα μπαρ και μια γυναίκα…


Το μπαρ ήταν γεμάτο κόσμο, όπως κάθε Παρασκευή μεσημέρι. Κοντοί, ψηλοί, αδύνατοι και χοντροί, άνθρωποι που έπιναν το ποτό τους ήσυχα, άνθρωποι που γελούσαν ή έκαναν σαματά. Ο Ζακ έδειχνε να το διασκεδάζει, ο Τζείκομπ πάλι ρουφούσε κατσουφιασμένος και νευρικά τον χυμό πορτοκάλι με το καλαμάκι του.
- Έλα Τζέικομπ, διασκέδασε! Χάρη σου έκανα που σε έβγαλα έξω να διασκεδάσεις!
- Ρουυυυφ (ήχος από καλαμάκι) αλήθεια;! Νομίζεις πως το βρίσκω πολύ διασκεδαστικό να κάθομαι σε ένα μέρος με χίλιους δυο αποτυχημένους ανθρώπους που πίνουν τον πόνο και την χαρά τους στο αλκοόλ;!
- Τζέικομπ, άκου. Είναι κρίμα από τον Θεό να κάθεσαι μέσα και να μην επικοινωνείς με τους γύρω σου!
- Δεν πιστεύω στον Θεό! Είναι τρελό να πιστεύεις πως όλα δημιουργήθηκαν από κάποιον παπλιάκο που είχε κέφια.
- Καταρχάς αγγίζεις μία ανθρωποκεντρική προσέγγιση του Θεού. Και δεύτερον το βρίσκω επίσης τρελό να δημιουργήθηκαν όλα στην τύχη.
- Τελικά είμαστε όλοι τρελοί…
- Είναι στην φύση του ανθρώπου να είναι κοινωνικός Τζέικομπ! Είναι ο βασικός του ρόλος!
- Ο βασικός ρόλος όλων των ειδών είναι η επιβίωση και η αναπαραγωγή.
- Και δεν βλέπω να πετυχαίνεις πολλά στο δεύτερο…
- …κι αν κάτσω λίγο παραπάνω εδώ μέσα δεν νομίζω να καταφέρω τίποτα και στο πρώτο!

Λίγο πιο πέρα σε μία άλλη γωνιά του μπαρ κάθονταν δύο δαιμόνιοι ντεντέκτιβ, άνθρωποι που καταπατούν το δικαίωμα της ιδιωτικής ζωής, για να προστατέψουν όλα τα υπόλοιπα, δεινοί επαγγελματίες, η ενσάρκωση του ίδιου του νόμου!
- Κάθονται στον πάγκο και συζητάνε Pasteur! Κι αυτό είναι ύποπτο… πολύ ύποπτο…
- Απλά συζητάνε Griffith. Δεν μου φαίνεται να υπάρχει κάτι ύποπτο σε αυτό!
- Είναι επαγγελματίες γι’αυτό. Κοίτα τον κατσουφιασμένο πως ρουφάει με το καλαμάκι!
- Πως;
- Είσαι κεφάλας Pasteur; Ρουφάει ύποπτα… πολύ ύποπτα…
- Λες να είναι καμιά μυστική κωδική γλώσσα με την οποία επικοινωνεί με τον φίλο του;
- Το πιθανότερο. Κοίτα τον! Είναι κατσουφιασμένος, φοράει κουστούμι, δεν πιάνει κουβέντα με τους άλλους… νομίζω πως έχουμε να κάνουμε με μια εγκληματική ιδιοφυία!
- Θεέ και Κύριε! Πρέπει να ειδοποιήσουμε αμέσως το αρχηγείο! Πιάσαμε λαυράκι τελικά, Griffith.
- Ολόκληρο σολομό, Pasteur, ολόκληρο σολομό!...


Κοντά στον πάγκο η συζήτηση του Τζέικομπ και του Ζακ συνεχιζόταν.
- Γιατί, αφού θεωρείς τους ανθρώπους πολύπλοκους με έχεις φίλο τότε;!
- Επειδή σε λένε στο επίθετο Μονό;…
- Αχ, Τζέικομπ δεν σε πιστεύω! Η ζωή δεν είναι μόνο βιβλία και γνώσεις βιολογίας! Την ζωή πρέπει να την ζεις! Ακόμα και σε αίρεση που αυτομαστιγώνεσαι να ανήκεις, πάλι την ζωή σου την ζεις! Όχι ευχάριστα, αλλά την ζεις!
- Κοίτα Ζακ, ευχαριστώ για τον ενδιαφέρον, αλλά δεν είμαι σε θέση να ζήσω την ζωή μου αυτή τη στιγμή. Καλύτερα να πάω σπίτι…

Κι έτσι πως έκανε να φύγει πέφτει πάνω σε μία γυναίκα. Κι αν οι άνθρωποι γενικά ήταν πολύπλοκοι τότε οι γυναίκες «απλά» δεν υπήρχαν στην κοσμοθεωρία του Τζέικομπ.